Domy Pomocy Społecznej

DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ

Co oferują domy pomocy społecznej i jakie są ich rodzaje?

Domy pomocy społecznej są instytucjami, które świadczą usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających.

Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności.

Domy pomocy społecznej w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla:

• osób w podeszłym wieku; 
• osób przewlekle somatycznie chorych; 
• osób przewlekle psychicznie chorych;
• dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie; 
• dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie; 
• osób niepełnosprawnych fizycznie; 
• osób uzależnionych od alkoholu.

Kto może ubiegać się o skierowanie do domu pomocy społecznej?

1. Prawo skierowania do domu pomocy społecznej wynika z art. 54 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i przysługuje osobie z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, która jednocześnie:

• wymaga całodobowej opieki;
• nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu;
• nie można jej zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych albo rozmiar i zakres usług opiekuńczych byłby niewystarczający.

Należy pamiętać, że skierowanie osoby do domu pomocy społecznej jest rozwiązaniem ostatecznym i wymaga dokładnego zbadania okoliczności faktycznych, umożliwiających dokonanie oceny, czy osobie tej nie można udzielić pomocy w miejscu jej zamieszkania, bez konieczności opuszczania przez nią tego miejsca. Prawo do skierowania do domu pomocy społecznej uwarunkowane jest ustaleniem, że dana osoba z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności wymaga całodobowej opieki, nie może samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, a potrzeba opieki nie może być zapewniona w formie usług opiekuńczych. 

2. Na podstawie art. 38 ustawy o zdrowiu psychicznym osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub jej przedstawiciela ustawowego skierowana do domu pomocy społecznej.

Jeżeli osoba chora psychicznie lub upośledzona umysłowo lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na jej umieszczenie w domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody. Jeżeli natomiast osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej, ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.

Jakie dokumenty stanowią podstawę skierowania do DPS?

1. Pisemny wniosek osoby zainteresowanej o skierowanie do domu pomocy społecznej lub jej przedstawiciela ustawowego, chyba że podstawą skierowania jest orzeczenie sądu.
2. Pisemne oświadczenie o wyrażeniu zgody na skierowanie do DPS oraz na ponoszenie odpłatności za pobyt w DPS.
3. Dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy - do wglądu.
4. Decyzja ustalająca wysokość świadczenia pieniężnego z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub innego organu uprawnionego do wypłaty świadczenia (oryginał do wglądu).
5. Kopia dowodu otrzymania renty lub emerytury z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku.
6. Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wydane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej stwierdzające, że osoba ubiegająca się o miejsce w DPS ze względu na stan zdrowia wymaga całodobowej opieki i nie wymaga leczenia szpitalnego, a w przypadku osób niepełnosprawnych intelektualnie lub chorych psychicznie kolejno zaświadczenie psychologa, opinia lekarza psychiatry.
7. Oświadczenie o stanie majątkowym.
8. Oświadczenia o wysokości dochodu osoby ubiegającej się, małżonka, zstępnych przed wstępnymi zobowiązanych do ponoszenia opłaty, oświadczenie o wysokości dochodu osoby małoletniej, w przypadku gdy opłatę będzie ponosić przedstawiciel ustawowy.
9. Inne niezbędne dokumenty wskazane przez pracownika socjalnego potwierdzające uzasadnienie wniosku.

W przypadku osoby ubezwłasnowolnionej wymagane jest:

• postanowienie sądu o ubezwłasnowolnieniu,
• postanowienie sądu o ustanowieniu opiekuna lub kuratora,
• postanowienie sądu zezwalające opiekunowi na umieszczenie osoby ubezwłasnowolnionej w domu pomocy społecznej.

W przypadku, gdy do domu pomocy społecznej kieruje się osobę na podstawie orzeczenia sądu (tryb przymusowy), wydanie decyzji o skierowaniu do DPS nie wymaga przedłożenia dokumentów. Dokumenty te kompletuje Ośrodek Pomocy Społecznej w terminie nieprzekraczającym trzech miesięcy od dnia wydania decyzji o skierowaniu do DPS w przypadku osoby chorej psychicznie, samotnej, nieposiadającej rodziny, pracownik socjalny sam podejmuje czynności w celu kompletowania dokumentów w ciągu 3 miesięcy.

Kto i w jakiej kolejności wnosi opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej?

Pobyt w Domu Pomocy Społecznej jest odpłatny, a opłatę tę ustala się w drodze decyzji administracyjnej. Stosownie do treści art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, do wnoszenia opłaty obowiązani są w kolejności:

• mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich - przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka;
• małżonek, zstępni przed wstępnymi;
• gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej.

W przypadku gdy mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność, małżonek, zstępni, wstępni oraz gmina nie mają obowiązku wnoszenia opłat.
 

ZSTĘPNI to potomkowie danej osoby fizycznej -  biologiczne dzieci, wnuki, prawnuki, itd., a także dzieci adoptowane (przysposobione), jak również dzieci uznane za własne oraz dzieci pochodzące spoza małżeństwa.

WSTĘPNI to członkowie naszej rodziny, od których się wywodzimy - rodzice, dziadkowie, pradziadkowie itd.
 

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej (art. 61 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej) wnoszą:
 

• w pierwszej kolejności - osoba kierowana do domu pomocy społecznej (mieszkaniec domu) w wysokości do 70% dochodu własnego, a w przypadku osób małoletnich - przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu; jednak nie więcej niż pełny koszt utrzymania;
• w drugiej kolejności - małżonek, zstępni przed wstępnymi, zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, jednak kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% tego kryterium,
• w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie;

• trzecia w kolejności jest gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej - która wnosi opłatę w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których była mowa wyżej.

Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej mogą wnosić także inne osoby (np. rodzeństwo, dalsi krewni czy też inne osoby nieobowiązane do alimentacji).

W przypadku ponoszenia odpłatności za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej przez osoby zobowiązane (małżonek, zstępni lub wstępni), wysokość ponoszonej przez nich odpłatności ustalana jest w umowie zawartej z kierownikiem Ośrodka Pomocy Społecznej.

Zawarcie umowy poprzedzone jest przeprowadzeniem rodzinnego wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego Ośrodka u osób zobowiązanych do ponoszenia opłaty za pobyt członka rodziny w DPS lub występuje o ich przeprowadzenie do właściwego ośrodka pomocy społecznej.

Odmowa podpisania umowy przez osoby zobowiązane, w sytuacji gdy doszło do przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego i ustalenia dochodu osoby zobowiązanej, wysokość ich opłaty za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej ustalana jest w drodze decyzji administracyjnej z uwzględnieniem, że odpłatność mogą ponosić jedynie osoby, których dochód przekracza 300% kryterium dochodowego, i jednocześnie dochód osoby lub rodziny po potrąceniu opłaty nie może być niższy niż 300% kryterium dochodowego (art. 61 ust. 2d ustawy o pomocy społecznej).

W sytuacji, gdy osoba zobowiązana nie zgodzi się na podpisanie umowy oraz na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego - Ośrodek wyda decyzję o odpłatności w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej, a opłatą wnoszoną przez mieszkańca i opłatami wnoszonymi przez inne osoby obowiązane. Dodatkowo, gdy więcej niż jedna osoba zobowiązana do ponoszenia odpłatności odmawia podpisania umowy oraz przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego, pozostała opłata (stanowiąca różnicę między średniomiesięcznym kosztem a opłatami wnoszonymi przez mieszkańca oraz innymi osobami, których odpłatność została ustalona w drodze umowy lub decyzji podjętej w wyniku ustalenia odpłatności po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego) obciąża te osoby proporcjonalnie - w częściach równych (art. 61 ust. 2e-2f ustawy o pomocy społecznej).

Szczegółowych informacji można uzyskać u pracowników socjalnych

Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kaliszu Pomorskim

tel. 94/361 73 44 wewn. 13 i 16.